Szybkie szukanie wg:

Szybkie szukanie wg:

Pseudonim/Login

Wejście w 1989 r. krajów Europy Centralnej i Wschodniej, w tym także Polski, w fazę przechodzenia z totalitarnego systemu politycznego i centralnie kierowanej gospodarki do ustroju demokracji i wolnego rynku przyniosło zaostrzenie istniejących, choć nie zawsze manifestowanych sprzeczności i konfliktów społecznych (a także ujawnienie nowych, dotychczas potencjalnych). Wyliczenie ich i nie nastręczą trudności. Są one widoczne dla każdego, nawet powierzchownego obserwatora, jeśli tylko zastanowi się nad jawiącymi się głębokimi różnicami interesów dzielącymi poszczególne grupy społeczne. Zaostrzyły się sprzeczności pomiędzy wsią a miastem, pomiędzy starym pokoleniem i młodym, biednymi i bogatymi, zatrudnionymi i bezrobotnymi, pomiędzy mężczyznami i kobietami. Liście tej daleko jest do kompletności. Narastające napięcia społeczne nie ominęły sfery stosunków przemysłowych. Ujawnienie w krajach Europy Środkowej i Wschodniej konfliktu pomiędzy praca a właścicielami lub dysponentami majśtku produkcyjnego było bezpośrednim skutkiem zaszłej tam zmiany zasad ustrojowych. W krajach Europy Zachodniej dysponentami ogromnej większości majątku produkcyjnego są zarządcy przedsiębiorstw stanowiących własność prywatną. W okresie ostatniego pięciolecia w Europie postkomunistycznej następowała i następuje nadal (w różnym tempie i w różnych formach) prywatyzacja państwowego, a także spółdzielczego majĄtku produkcyjnego. Po stronie dysponentów majątku produkcyjnego znajdowali się i znajdują zarówno zarządcy majątku państwowego, jak i prywatni właściciele przedsiębiorstw, przy czym proporcje pomiędzy tymi dwoma rodzajami własności ulegają stosunkowo szybkim przesunięciom na korzyść sektora prywatnego. Struktura własności majątku produkcyjnego powoduje, że w krajach Europy Środkowej i Wschodniej państwo jawi się w systemie negocjacji pod dwoma postaciami: właściciela majątku państwowego i arbitra w sporze pomiędzy pracą i kapitałem; jest więc w pewnym stopniu sędzią we własnej sprawie. Stanowi to specyficzną cechę dodatkowo komplikującą możliwość społecznie korzystnego regulowania stosunków przemysłowych w naszym regionie.
Reprezentantami interesów pracy stały się nowo powstałe, a także dawne związki zawodowe, poszukujące w obecne sytuacji uzasadnienia dla swego istnienia. Od zakończenia drugiej wojny światowej w krajach Europy Zachodniej, a od upadku systemu komunistycznego w Europie Środkowej i Wschodniej podejmowano z różnym skutkiem próby znalezienia metody, która przez zagwarantowanie spokoju społecznego stwarzałaby optymalne warunki rozwoju gospodarczego i udoskonalenia stosunków społecznych. Kraje środkowo- i wschodnioeuropejskie skazane są - ze względu na dzielące je głębokie różnice gospodarcze, społeczne i kulturowe - na szukanie samodzielnych dróg, które w specyficznych uwarunkowaniach każdego z nich mogłyby doprowadzić do optymalnych rozwiązań. W Polsce w pierwszej połowie 1993 r. powołano w tym celu do życia Trójstronna Komisje. Fakt ten dał asumpt do zorganizowania w Warszawie w dniach 17-18 października 1994 r. Międzynarodowej Konferencji "Negocjacje - droga do paktu społecznego".
Konferencja ta, zainicjowana przez Wicepremiera rządu Rzeczypospolitej - Włodzimierza Cimoszewicza, została zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Polityki Społecznej, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych oraz Fundację imienia Friedricha Eberta, przy wsparciu Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej. Sponsorami Konferencji były: Komitet Badań Naukowych, Komitet Problemów Pracy i Polityki Społecznej Polskiej Akademii Nauk oraz PHARE. Konferencja zgromadziła przedstawicieli nauki i ruchów społecznych Austrii, Bułgarii, Czech, Danii, Francji, Hiszpanii, Niemiec, Węgier i Polski.
Celem Konferencji była wymiana doświadczeń i na tym tle poszukiwanie sposobów uniknięcia ujemnych skutków podstawowego konfliktu społecznego, jakim jest konflikt pomiędzy pracą a dysponentami majątku produkcyjnego. Konflikt jest z reguły najbardziej kosztownym sposobem ustawienia sprzeczności pomiędzy pracą i kapitałem. Dochodzi do niego wtedy, kiedy nie udaje się przełamać braku zrozumienia przez strony konfliktu, że są one na siebie skazane. Tworzenie bogactwa nie jest możliwe bez współdziałania pracy i kapitału. Współcześnie, w cywilizowanym świecie nie da się rozwiązać tej kategorii konfliktów przy pomocy jednostronnych aktów władczych. Niezbędne jest partnerstwo, a inaczej - wzajemne uznanie równoprawności stron. Alternatywą dla konfliktu jest porozumienie. Negocjacje, w toku których dwie lub więcej grup o sprzecznych interesach rozpatrują w warunkach partnerstwa wagę swych argumentów i dochodzą do uzgodnienia stanowisk, są najpewniejszą, a także najtańszą drogą przekuwania armat na lemiesze. Celem negocjacji jest osiągnięcie porozumień. Ich trwałość jest funkcją dobrej woli stron, ich równoprawności i uznania kryterium dobra ogólnego za wartość nadrzędną w stosunku do interesów partykularnych. Dlatego w negocjacjach dostrzegać trzeba nie tylko narzędzie rozwiązywania powstających napięć, ale instrument polityki ustrojowej. Myślą przewodnią Konferencji uczyniliśmy maksymalną odczytaną z frontonu Złotej Bramy wiodącej do gdańskiego Starego Miasta: "Dzięki zgodzie małe rzeczy rosną, na skute niezgody wielkie się rozpadają". Zamysłem organizatorów Konferencji było przedyskutowanie doświadczeń w tworzeniu i rozwijaniu różnych form załatwiania sporów powstających pomiędzy pracownikami a przedsiębiorcami, zdobytych przez uczonych i działaczy społecznych reprezentujących kraje Europy Środkowej i Wschodniej znajdujące się w okresie transformacji ustrojowej oraz kraje Europy Zachodniej. Poznanie szczegółowych uwarunkowań społeczno-gospodarczych krajów, w których formy te powstały, problemów, jakie przed nimi stały i stoją, metody dochodzenia do porozumienia, treści porozumień i sposobów ich wdrażania stanowić może inspirację dla dalszych poszukiwań. Książka, którą oddajemy do rąk Czytelnika, zawiera teksty referentów przedstawionych w toku Konferencji, relację z przeprowadzonej dyskusji oraz jej podsumowanie.