W latach 90. Instytut wydał dwie duże prace "Polska bieda" oraz "Polska bieda II", które zawierały wyniki podstawowych rozpoznań o charakterze ilościowym. Porządkowały one pomiar ubóstwa oraz rekomendowały stosowanie sprawdzonych i uzgodnionych z GUS podejść i wskaźników. Ugruntowały sposób podawania oraz ciągłość informacji o skali i głębokości ubóstwa w Polsce. Wpłynęły też na uwzględnianie w polityce społecznej trafniejszych metod zwalczania ubóstwa i pomocy ubogim. Po wejściu Polski do UE badania nad ubóstwem nabrały nowej dynamiki. Komisja Europejska oraz Eurostat proponują rozsze-rzenie kategorii ubóstwa o wykluczenie społeczne, wprowadzenie w szerszym zakresie badań panelowych, łączenie metod ilościowych z jakościowymi oraz postulują nowe wskaźniki pomiaru. Ponadto zwalczanie ubóstwa i wykluczenia społecznego stało się celem strategii polityki społecznej UE, realizowanej wspólnie z krajami członkowskimi. Jednocześnie zjawisko ubóstwa i wykluczenia społe-cznego nabrało wyrazistości, głównie w związku z trudnym rynkiem pracy, jaki pod koniec lat 90. zaczął się w Polsce kształtować. Zdrowotnemu kontekstowi ubóstwa i wykluczenia społecznego poświęcony jest już drugi zeszyt projektu „Polska Bieda III”. Prezentowane jest w nim badanie wpływu zróżnicowań społecznych na postrzeganie własnego zdrowia. Badanie to jest częścią składową szerszego projektu badawczego „Zdrowie, nierówności społeczne, dezintegracja społeczna”, zrealizowanego w Warszawie, w roku 2003/2004. Wyniki warszawskiego badania nierówności zdrowia ukazują obraz, o którym można by powiedzieć, że jest ilustracją społeczeństwa w transformacji. W kondycji zdrowotnej mieszkańców stolicy odnajdujemy za-równo wpływ starych czynników, jak i nowych, wśród których dominuje wykształcenie.