Księgarnia Internetowa IPiSS: Publikacja: KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY. RZECZYWISTOŚĆ LAT 1990-1999

Celem badania, podjętego w ramach działalności statutowej przez Zakład Problemów Rodziny IPiSS, było zdiagnozowanie sytuacji kobiet na rynku pracy oraz próba określenia przyczyn zróżnicowań występujących w sferze zatrudnienia i trudności w dostępie do pracy. Analizy prowadzone były pod kątem równouprawnienia i rodzinnym. Z jednej strony starano się porównać sytuację na rynku pracy kobiet i mężczyzn, z drugiej - poszukiwano odpowiedzi, w jakim stopniu sytuacja rodzinna kobiet (obecna i potencjalna) stanowi czynnik oddziałujący na ich pozycję zawodową. Opracowanie składa się z trzech części. W pierwszej części została przedstawiona sytuacja na rynku pracy w Polsce w latach 1990-1999. Źródłem informacji były głównie dane statystyczne dotyczące rynku pracy, wyniki "Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności" prowadzonego przez GUS oraz innych dotychczasowych badań poświęconych problemom rynku pracy. W rozdziale pierwszym tej części zostały przedstawione wybrane zagadnienia dotyczące uwarunkowań aktywności zawodowej kobiet w Polsce w okresie transformacji. W rozdziale drugim przedstawiono potencjał demograficzny i kwalifikacyjny pracujących kobiet i pracujących mężczyzn. Czy i jak różnice te "przekładają się" na status pracowników, jakie jest zróżnicowanie struktury zatrudnienia kobiet i mężczyzn - to pytania, na które starano się udzielić odpowiedzi w rozdziale trzecim. Rozdział czwarty zwiera wyniki analizy dotyczącej potencjału demograficznego i społeczno-zawodowego bezrobotnych kobiet i mężczyzn. Wskazują one wyraźnie na gorszą sytuację bezrobotnych kobiet i ich potencjalne szanse na uzyskanie zatrudnienia. W drugiej części opracowania zostały przedstawione wyniki badania sondażowego przeprowadzonego wśród bezrobotnych kobiet i bezrobotnych mężczyzn na terenie dwóch miast - Warszawy i Łodzi. Celem badania było pogłębienie rozpoznania sytuacji bezrobotnych pod kątem równouprawnienia i sytuacji rodzinnej. Bliższe informacje o celu, zakresie, terenie i metodzie badania zawiera rozdział pierwszy drugiej części pracy. Szanse podjęcia pracy na badanych rynkach pracy przez bezrobotne kobiety i bezrobotnych mężczyzn przedstawia rozdział drugi. Większość respondentów stanowiły osoby, które poprzednio pracowały. Ich doświadczenia, nabyte w okresie aktywności zawodowej, stały się przedmiotem rozdziału trzeciego. Rozdział czwarty został poświęcony sytuacji rodzinnej osób poszukujących pracy. Z tą problematyką wiąże się kolejne zagadnienie - praca zawodowa a rodzina, stanowiące treść piątego rozdziału. Problem gorszej sytuacji kobiet na rynku pracy nie jest cechą charakterystyczną dla Polski czy innych transformujących się krajów. Można powiedzieć, że jego zakres ma charakter europejski, a nawet światowy. Poparciu tej tezy służą materiały przedstawione w trzeciej części opracowania. Korzystając z literatury obcej, w kolejnych rozdziałach zostały przedstawione problemy aktywności zawodowej kobiet i mężczyzn w krajach Unii Europejskiej, a na tym tle - sytuacja w Polsce oraz sposoby umożliwiające pracownikom godzenie obowiązków rodzinnych z zawodowymi występujące w krajach Unii. Kolejny rozdział zawiera omówienie głównych problemów zatrudnienia kobiet w dobie globalizacji. Bogaty, wielowątkowy materiał uzyskany w toku analiz przeprowadzonych na podstawie danych statystycznych, wyników badań własnych, reinterpretacji dotychczasowych badań literatury przedmiotu oraz materiałów zagranicznych został podsumowany w końcowym rozdziale i wykorzystany jako podstawa do ogólnych wniosków dotyczących sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce i jej uwarunkowań.