Wiedza na temat wykluczenia cyfrowego MŚP jest szczątkowa. Z jednej strony brakuje modelowego ujęcia teoretycznego, z drugiej – nie przeprowadzono dotychczas kompleksowej analizy empirycznej tego zjawiska. Potrzeba określenia determinant wykluczenia cyfrowego sektora małych i średnich przedsiębiorstw narasta. Niniejsze opracowanie zostało podporządkowane właśnie temu celowi, a główna hipoteza przyjęta i poddana weryfikacji mówi, iż podstawową przyczyną wykluczenia cyfrowego MŚP jest nie tyle brak środków finansowych czy ograniczenia w dostępie do technologii, ile brak świadomości wagi ICT dla funkcjonowania przedsiębiorstwa, brak odpowiedniej wiedzy w zakresie ICT wśród pracowników i kadry zarządzającej MŚP - wykluczenie cyfrowe jest determinowane wiedzą i mentalnością, a nie dostępem do środków finansowych. Poza hipotezą główną przyjęto również dwie hipotezy pomocnicze:
• występuje niedopasowanie między umiejętnościami ICT pracowników a potrzebami zgłaszanymi przez pracodawców, które prowadzi do obniżenia produktywności i efektywności MŚP;
• bariery wykorzystania technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych są zróżnicowane między krajami, które należą do światowej czołówki (np. Stany Zjednoczone) oraz tymi, które notują opóźnienia w zakresie wdrażania rozwiązań ICT (np. Polska).
Weryfikacji hipotez posłużyły wyniki analiz teoretycznych oraz badań empirycznych zrealizowanych przez różne instytucje krajowe i zagraniczne, wśród których podstawowe znaczenie mają wyniki badań przeprowadzonych przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Badania te były jednym z elementów działań podjętych przez Partnerstwo na rzecz rozwoju kompetencji informatycznych w Polsce ITqual, w projekcie realizowanym w latach 2005–2008 w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL w temacie F, współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (Projekt F0030d1 (PL-82)). W krajowej części projektu badaniami przeprowadzonymi w 2006 r. objęto pracowników i pracodawców małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedstawicieli powiatowych urzędów pracy i instytucji edukacyjnych z pięciu województw: dolnośląskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego i śląskiego. W międzynarodowej części projektu ITqual, która była realizowana w ramach partnerstwa PAEE – Partnership in Action for Equality in Europe, we współpracy z Partnerstwem Adaptatic.CLM z Hiszpanii i RH XXI – Human Resources for the 21st century z Portugalii, poza przedsiębiorstwami polskimi analizie poddano firmy mikro i małe z regionu Comarca de la Mancha w Hiszpanii oraz regionu Norte w północnej części Portugalii.
Praca składa się z sześciu części: dwóch rozdziałów o charakterze teoretycznym, trzech o charakterze empirycznym oraz rozdziału stanowiącego podsumowanie rozważań i prezentującego wnioski z przeprowadzonych analiz.