Publikacja przedstawia opis wyników badań zrealizowanych w projekcie celowym zamawianym (PCZ 001 16/01) - RYNEK PRACY WOBEC INTEGRACJI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ, subprojekt nr 4 "Analiza systemu edukacji z uwzględnieniem potrzeb rynku pracy i kompatybilności ze standardami edukacyjnymi Unii Europejskiej. Określenie kierunków zmian". Obejmuje wyniki prac prowadzonych w latach 1999-2001 w ramach trzech etapów badawczych:
1. Ewolucja systemów i standardów edukacyjnych w wybranych krajach Unii Europejskiej (Hiszpania, Portugalia, Grecja, Irlandia).
2. Oczekiwania pracodawców względem systemu szkolnej i pozaszkolnej edukacji zawodowej
3. Wpływ rozwiązań systemowych krajów UE i potrzeb rodzimych pracodawców na projektowany system edukacji zawodowej w Polsce.
Przedstawione w raporcie wyniki badań teoretycznych i empirycznych mają przede wszystkim charakter jakościowy. Zogniskowane zostały na naukowo-metodycznym wsparciu nowego modelu kształcenia ponadgimnazjalnego, który jest planowany do wdrożenia przez resort edukacji od roku szkolnego 2002-2003. Z tego względu zespół autorski uznał, że analizy i badania porównawcze na poziomie krajów Unii Europejskiej oraz Polski należy zwłaszcza odnieść do propozycji rozwiązań systemowych, przedstawionych w projekcie Ministerstwa Edukacji Narodowej "Reforma systemu edukacji - szkolnictwo pogimnazjalne" oraz wyników powszechnej konsultacji w tym zakresie. Za najbardziej celowe uznano ustalenie tych potrzeb oraz przeszkód stojących na drodze ich pomyślnej realizacji, które będą decydowały o tworzeniu spójnej wizji systemu edukacji zawodowej, jego prawnych podstaw oraz rozwoju jego struktur.
Zgromadzone dane stanowią dobrą bazę informacyjna w zakresie formułowania standardów, kompatybilnych ze standardami krajów Unii Europejskiej i korelującymi z oczekiwaniami pracodawców oraz wyznaczają kierunki do projektowania celów, treści, metod i form organizacyjnych szkolnej i pozaszkolnej edukacji zawodowej. Umożliwiaja ponadto zaproponowanie niezbędnych zmian w projektowanym w Polsce systemie edukacji zawodowej, co znalazło wyraz w rekomendacjach stanowiacych integralną część niniejszego raportu.
Redaktor publikacji wyraża podziękowanie wszystkim osobom zaangażowanym bezpośrednio w realizację subprojektu nr 4, recenzentowi, współpracującym ekspertom polskim i z krajów UE, jak również przedstawicielom Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Mazowieckiemu Kuratorowi Oświaty za konstruktywne uwagi i propozycje, które zostały uwzględnione w raportach z badań. Szczególne podziękowania należą się pracodawcom, którzy zechcieli wyrazić swoją opinię i oczekiwania względem szkolnej i pozaszkolnej edukacji zawodowej.