Podstawowe zasady, na jakich opiera się integracja europejska: swoboda przepływu kapitału, towarów, usług i ludzi, w sposób bezpośredni i pośredni rzutują na rynek pracy. Z drugiej strony rynek pracy w Polsce wpływać może na tempo i efektywność procesów integracji. Wynika z tego konieczność przeprowadzenia kompleksowych badań nad tymi zagadnieniami. Instytut Pracy i Spraw Socjalnych podjął realizację Projektu Celowego Zamawianego pt. "Rynek pracy wobec integracji z Unią Europejską", ustanowionego przez Komitet Badań Naukowych na wniosek Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Celem projektu było rozpoznanie uwarunkowań sytuacji na rynku pracy i ewentualnych barier opóźniających procesy integracji, rozpoznanie kierunków zmian na rynku pracy po przystąpieniu Polski do Unii oraz określenie pożądanych reakcji państwa na występujące bariery i spodziewane zmiany. Badaniami objęto następujące zagadnienia:
- wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania polskiego rynku pracy;
- zatrudnienie i bezrobocie na obszarach wiejskich i w rolnictwie;
- wpływ zarządzania zasobami pracy w skali mikro (w przedsiębiorstwach) na rynek pracy;
- system edukacji z uwzględnieniem potrzeb rynku pracy i kompatybilności ze standardami edukacyjnymi Unii Europejskiej;
- system płac i kosztów pracy oraz skutki dla rynku pracy w perspektywie integracji;
- modele zbiorowych stosunków pracy a zdolność gospodarki do tworzenia nowych miejsc pracy;
- polityka rynku pracy wobec procesów globalizacji i rozwój wysokich technologii, rekomendacje dla polityki rynku pracy.
Badania zrealizowane w ramach subprojektów poświęconych wymienionej wyżej problematyce zostały zakończone. Są one systematycznie prezentowane w serii wydawniczej IPiSS "Opracowania PCZ".